Aktualności

 Szanowni Państwo,

„DIETETYCZNY PLAN NA ZDROWIE” to akcja edukacyjna Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Na czym polega? O tym w wywiadzie z Prof. UJ dr hab. med. Małgorzatą Zwolińską-Wcisło, zastępcą kierownika Oddziału Klinicznego Gastroenterologii i Hepatologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie i kierownikiem studiów na kierunku dietetyka na Wydziale Lekarskim UJ CM.

Słowo dieta najczęściej kojarzy się z odchudzaniem. Czy słusznie?

Niekoniecznie, ponieważ zarówno nadmiar pokarmu jak i jego niedobór jest niekorzystny dla naszego zdrowia - fizycznego i psychicznego. Najlepszym przykładem może być tu anoreksja.

Każda przesada, czy to w jedną czy drugą stronę jest dla organizmu ludzkiego zła.

Jeżeli chodzi o nieprawidłowe odżywianie prowadzące do nadwagi, nie jest to tylko kwestia natury estetycznej czy komfortu. Otyłość stanowi bardzo istotny czynnik ryzyka wielu poważnych schorzeń, takich jak nadciśnienie czy choroby układu krążenia, ale także sprzyja rozwojowi chorób nowotworowych. Warto o tym pamiętać.

„Niech Twoje pożywienie będzie lekarstwem, a lekarstwo pożywieniem” - mawiał już ojciec medycyny, Hipokrates - miał rację?

Zdecydowanie tak. Jak już powiedzieliśmy nieprawidłowa dieta może być przyczyną wielu schorzeń metabolicznych i nowotworowych. Również niewłaściwie prowadzone odchudzanie, eliminujące z jadłospisu na dłuższy okres czasu pewne składniki, może prowadzić do ciężkich objawów niedoborowych. Zarówno więc nadmiar spożywanych pokarmów, jak i niedobór mogą prowadzić do ciężkich powikłań. Zbilansowana dieta połączona z odpowiednią aktywnością fizyczną stanowią doskonałe wsparcie dla leczenia.

„DIETETYCZNY PLAN NA ZDROWIE” - tak nazywa się akcja edukacyjna Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, której mottem stał się wspomniany wyżej cytat z Hipokratesa - na polega?

Wśród chorób, którymi zajmujemy się w naszej codziennej praktyce istnieją pewne schorzenia, tzw. dietozależne, w których leczeniu sposób odżywiania pełni kluczową rolę. Do takich chorób zaliczamy np. cukrzycę czy polegającą na uczuleniu na gluten (składnik niektórych zbóż) celiakię. Właściwa dieta to także podstawowy sposób leczenia pacjentów ze stłuszczeniem wątroby, zarówno alkoholowym jak i niealkoholowym.

Ponadto leczenie dietetyczne stanowi istotny element terapii przewlekłych stanów zapalnych przewodu pokarmowego, tzw. nieswoistych zapaleń jelit. Jest również niezwykle ważne w schorzeniach układu krążenia, chorobie nadciśnieniowej oraz przy zaburzeniach gospodarki tłuszczowej.

Restrykcyjnie przestrzegać odpowiednich zaleceń żywieniowych muszą także osoby po rożnego rodzaju operacjach, m.in. przewodu pokarmowego czy naczyń krwionośnych. Tacy pacjenci opuszczając nasz szpital mają spotkanie z dietetykiem i otrzymują odpowiednie wytyczne co do dalszego sposobu odżywiania.

Zespół dyplomowanych dietetyczek Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie pod nadzorem specjalisty ds. żywienia, mgr Zofii Serafin przygotował dla naszych pacjentów profesjonalne zestawy zaleceń dietetycznych obowiązujących:

• w chorobach przewodu pokarmowego (gastroenterologia)
• w wybranych chorobach układu krążenia (kardiologia, neurologia)
• w wybranych schorzeniach metabolicznych
• po zabiegach chirurgicznych i chemioterapii
• w chorobach nerek
• w nadwrażliwości, alergii na wybrane substancje zawarte w pożywieniu
• w anoreksji
• dla kobiet ciężarnych i w okresie karmienia piersią

Całość materiału zredagowaliśmy i opracowaliśmy graficznie, tak aby pacjenci opuszczający poszczególne oddziały Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie otrzymywali w formie drukowanej przystępnie napisane i przyjazne dla oka zalecenia żywieniowe.

Wiemy już jaka jest rola diety w leczeniu. A jak to wygląda w naszym codziennym życiu? Czy też powinniśmy przywiązywać wagę do tego co jemy?

Podstawowa zasada to urozmaicenie diety. Na pewno powinniśmy stosować wiele różnych składników pokarmowych. Nasza dieta powinna zawierać zarówno produkty zbożowe,bogate w błonnik, pokarmy bogatobiałkowe, takie jak ryby, drób czy nasiona roślin strączkowych, ale również warzywa i owoce.  Natomiast zdecydowanie powinniśmy ograniczyć słodycze, tłuszcze zwierzęce, alkohol oraz spożycie soli kuchennej.  Do zasad zdrowego odżywiania należy dodać również spożywanie posiłków w spokojnej i miłej atmosferze.  Dbałość o odpowiednią masę ciała ułatwi zrównoważenie ilości pożywienia z aktywnością fizyczną.

Zalecenia dietetyczne ujmuje się w formie tzw. piramidy, w której za podstawę w codziennej diecie uznaje się spożywanie produktów zbożowych, ale z pełnego ziarna, np. kasz, makaronów, ciemnego pieczywa (6-11 porcji dziennie). Wyżej w piramidzie ulokowane są warzywa (3-5 porcji dziennie) i owoce (2-4 porcje dziennie). Na kolejnym stopniu znajdują się: mięso, ryby, jajka (2-3 porcje dziennie), chude mleko, które może być zastąpione przez przetwory mleczne, np. kefir, jogurt (2-3 porcje dziennie). Na szczycie piramidy znajdują się tłuszcze i cukry, których należy w praktyce unikać. To generalne zasady właściwego odżywiania. Natomiast tak jak wspominałam istnieją przypadki, w których kluczowe jest indywidualne dobranie diety właściwej dla danego organizmu.

Komu zaleca się kontakt z dietetykiem?

Wszystkim tym, którzy dbają o swój stan zdrowia i chcą upewnić się czy stosowana przez nich dieta jest odpowiednia, ale również pacjentom z wieloma przewlekłymi schorzeniami, które mogą być z sukcesem leczone dietetycznie lub dieta stanowi istotny element wspomagający w terapii tych schorzeń. Z porady dietetycznej skorzystać powinny także osoby z otyłością, ale również te ze znaczną niedowagą. W połączeniu z silną wolą pacjenta wykwalifikowany i doświadczony specjalista jest w stanie sprawić, że osoba na diecie będzie nie tylko wyglądać ale i czuć się lepiej.

Czy takie możliwości daje Ośrodek Dietetyki Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie?

To bardzo dobry adres. Mieszczący się na terenie Szpitala przy Oddziale Klinicznym Gastroenterologii i Hepatologii Szpitala Uniwersyteckiego (ul. Śniadeckich 5) komercyjny Ośrodek Dietetyki to profesjonalna jednostka zatrudniająca wykwalifikowanych dietetyków. Specjalista po przeprowadzeniu wywiadu dotyczącego chorób, przyjmowanych leków i dotychczasowego żywienia oraz wykonaniu odpowiednich pomiarów antropometrycznych z wykorzystaniem analizatora składu ciała, opracowuje indywidualny plan żywieniowy dla danego pacjenta, dostosowany do jego trybu życia i zapotrzebowania energetycznego. Ponieważ to komercyjna jednostka, usługi w Ośrodku Dietetyki SU są odpłatne. Jakość świadczonych usług jest jednak na najwyższym poziomie, a ceny są konkurencyjne. Warto dodać, że dla byłych i obecnych pacjentów Szpitala Uniwersyteckiego przewidziane są atrakcyjne zniżki. Szczegółowe informacje na temat Ośrodka Dietetyki SU znaleźć można pod adresem: su.krakow.pl/jednostki/osrodek-dietetyki

Dziękuję za rozmowę.

Opracowanie: Anna Drukała, Rzecznik Prasowy Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.

* Prof. UJ dr hab. med. Małgorzata Zwolińska-Wcisło jest zastępcą kierownika Oddziału Klinicznego Gastroenterologii i Hepatologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie i kierownikiem studiów na kierunku dietetyka na Wydziale Lekarskim UJ CM.